Trong viễn cảnh thế giới đang đứng trước những thách thức của biến đổi khí hậu, môi trường ngày càng biến trạng theo chiều hướng xấu,… Cần thiết phải có những ứng xử thân thiện với môi trường, tiết kiệm nguồn năng lượng tự nhiên đối với các xu hướng sáng tác thiết kế, từ quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật đến thiết kế kiến trúc, nội thất, xây dựng công trình. Theo dòng chảy thời đại, xu hướng thiết kế kiến trúc Xanh xuất hiện, sau này được kết hợp với các phong cách kiến trúc khác – điển hình là phong cách Hiện đại Tối giản – để tạo nên không gian sống thân thiện, tiện nghi và bền vững.
Xu hướng thiết kế kiến trúc Xanh, Hiện đại & thân thiện môi trường phát triển như thế nào trên thế giới?
Kiến trúc xanh, Hiện đại và thân thiện với môi trường là một xu hướng thiết kế đặc biệt chú trọng đến sự bền vững và tương tác tích cực với môi trường tự nhiên. Xu hướng này kết hợp các yếu tố thiết kế và yếu tố công nghệ để xây dựng các công trình có tác động thấp đến môi trường mà vẫn đáp ứng nhu cầu sống đa dạng của con người.
Khởi nguồn từ những năm 90 của thế kỷ trước tại Mỹ, với tên gọi “Phong trào Công trình xanh”, nhanh chóng được nhiều nước trên thế giới ủng hộ, được coi như một cuộc cách mạng mới trong lĩnh vực xây dựng trên thế giới. Phong trào này trở thành xu hướng trong kiến trúc đương đại tại nhiều nước ở châu Á, vốn có văn hóa kết nối mạnh mẽ với thiên nhiên, điển hình là Nhật Bản. Nổi tiếng nhất phải kể đến KTS Shigeru Ban (Nicolas G. Hayek Center, Paper Temporary Studio,…), KTS Kengo Kuma (The Great (Bamboo) Wall House, Asakusa Culture and Tourist Information Center,…) cho tới các KTS trẻ như SANAA, Sou Fujimoto, Junya Ishigami,… đều có xu hướng kết hợp kiến trúc Xanh với phong cách Hiện đại Tối giản.
Tại khu vực Đông Nam Á, Singapore đang dẫn đầu trong việc thiết kế kiến trúc Xanh, Hiện đại thông qua ứng dụng kết hợp với môi trường xây dựng công nghệ cao. Những năm gần đây, Thái Lan và Malaysia là những thị trường tiếp theo phát triển mạnh xu hướng này, đặc biệt trong các thể loại nhà ở (biệt thự, chung cư, resort,…) và cao ốc văn phòng (EDITT Tower, Menara Mesiniaga,…).
“Kiến trúc xanh, Hiện đại và thân thiện với môi trường là một xu hướng thiết kế đặc biệt chú trọng đến sự bền vững và tương tác tích cực với môi trường tự nhiên.”
Theo như số liệu nghiên cứu năm 2012 – 2015, công trình xanh có sự tăng mạnh về số lượng, lên đến hơn 60%. Từ những dự án nhỏ như nhà ở, khách sạn, trường học, cho đến các dự án lớn như quy hoạch đô thị. Từ cải tạo công trình cũ đến xây dựng các công trình mới. Không chỉ là khởi nguồn nhỏ lẻ từ những quốc gia mà đang lan rộng hơn trên khắp toàn thế giới, với mục đích hạn chế sự biến đổi khí hậu. Điều này cho thấy các nhà phát triển bất động sản và những công ty xây dựng đang dần chuyển hướng đầu tư qua cho các công trình xanh, dự đoán trong tương lai còn tiếp tục phát triển hơn nữa.
Xu hướng thiết kế xanh kết hợp cùng phong cách Hiện đại Tối giản ở Việt Nam
Từ trước khi được đặt tên, Kiến trúc Xanh (KTX) đã luôn hiện hữu trong các thiết kế nhà ở truyền thống nông thôn Việt Nam. Nông thôn đồng bằng Bắc bộ được tạo nên bởi những quần cư sinh sống của các dòng họ, dòng tộc quây quần thành làng, thành xóm với lũy tre xanh bao bọc. Những ngôi nhà hai hay ba gian hai chái có tường vách bằng đất trộn rơm, mái lợp rạ, hệ khung nhà làm bằng tre liên kết với nhau bằng các con sỏ, chốt, lạt buộc (cũng từ vật liệu tre) được dựng trên nền đất đầm chặt, hướng về phía nam để đón gió mát về mùa hè, tránh nắng phía tây và gió lạnh về mùa đông.
“Kiến trúc Xanh đã luôn hiện hữu trong các thiết kế nhà ở truyền thống nông thôn Việt Nam.”
Còn ở vùng trung du, miền núi phía Bắc, đồng bào các dân tộc từ xa xưa đều nương vào địa hình tự nhiên để xây dựng nhà ở, làng bản, canh tác trên các thửa ruộng bậc thang độc đáo. Họ biết sử dụng vật liệu hữu cơ sẵn có trong tự nhiên để xây dựng nhà ở như nhà trình tường (bằng đất) của người Nùng, nhà sàn bằng gỗ, tre của người Thái, người Mường, nhà làm bằng đất hay bằng đá như của bà con người Mông…
Như vậy, có thể thấy, cách ứng xử với thiên nhiên trong quá trình lao động sản xuất, tạo dựng nhà ở, không gian sống từ ngàn năm xưa của các dân tộc trên đất nước Việt Nam chính là hình ảnh mẫu mực về kiến trúc sinh thái, kiến trúc xanh, kiến trúc bền vững, tiết kiệm năng lượng mà kiến trúc hiện đại ngày nay đang hướng đến.
Tiên phong trong việc thúc đẩy xu hướng KTX ở Việt Nam, ngày 24/7/2011, Hội KTS Việt Nam công bố “Tuyên ngôn Kiến trúc Xanh Việt Nam” với 5 tiêu chí cơ bản: Địa điểm bền vững; Sử dụng tài nguyên năng lượng hiệu quả; Chất lượng môi trường công trình; kiến trúc tiên tiến, bản sắc; Tính xã hội và nhân văn. Làn sóng kiến trúc Xanh kết hợp phong cách Hiện đại (Tối giản) dần lan rộng ra nhiều thể loại công trình, có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ nhất là các công trình dân dụng như nhà ở, khách sạn, resort, chung cư và cao ốc văn phòng.
Một số ứng dụng xu hướng kiến trúc Xanh, Hiện đại & thân thiện môi trường trong thiết kế của DBS
- Kết nối với tự nhiên:
Thiết kế không gian xanh trong nhà và ngoài trời, bao gồm vườn cây và cây xanh, cảnh quan giếng trời, hồ nước để cải thiện chất lượng không khí và tạo môi trường sống lành mạnh.
- Sử dụng vật liệu xanh:
Sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường như vật liệu cát xanh, bê tông tái chế và sơn không chứa hợp chất hữu cơ. Sử dụng vật liệu xây dựng tái chế, như gỗ tái chế, vật liệu xây dựng tái chế và nội thất làm từ vật liệu đã sử dụng trước đó
- Thông gió và ánh sáng tự nhiên:
Sử dụng cửa sổ lớn, cửa sổ kép, thông tầng để tối ưu hóa ánh sáng tự nhiên và thông gió. Điều này giúp giảm tiêu thụ năng lượng cho chiếu sáng và làm mát.
- Cách nhiệt hiệu quả:
Cải thiện hệ thống cách nhiệt của công trình bằng cách sử dụng cửa sổ lam, cửa cách nhiệt, facade 2 lớp, phủ xanh bao che, phủ xanh tầng thượng, cách nhiệt cho tường và trần,… Điều này giúp giảm mất nhiệt và tiết kiệm năng lượng làm mát.
- Sử dụng năng lượng mặt trời:
Lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái nhà để tạo điện từ năng lượng mặt trời. Năng lượng này có thể được sử dụng để cung cấp nhiệt, điện và nước nóng cho công trình.
DBS và thiết kế nhà ở theo xu hướng Kiến trúc Xanh, Hiện đại Tối giản
“DBS luôn tìm kiếm một lối sống mới, một cách tiếp cận hiện đại và thân thiện với môi trường cho mỗi công trình được tiếp nhận.”
Tại DBS, xu hướng Kiến trúc Xanh, Hiện đại & thân thiện môi trường được ưu tiên lựa chọn cho các công trình đương đại tương lai. Xu hướng này thích hợp với nhu cầu kết hợp giữa phong cách sống hiện đại, tối giản và thiên nhiên vùng nhiệt đới nhằm tạo nên những không gian kiến trúc – nội thất thoải mái, tiện nghi và bền vững.
DBS luôn tìm kiếm một lối sống mới, một cách tiếp cận hiện đại và thân thiện với môi trường cho mỗi công trình được tiếp nhận. Đối với DBS, công trình theo xu hướng Kiến trúc Xanh không chỉ tạo ra không gian sống hòa hợp thiên nhiên, sử dụng vật liệu bản địa thân thiện mà còn là giải pháp tiết kiệm năng lượng góp phần bảo vệ môi trường sống.
